Gedachten bij de week door Søren Kierkegaard

Vorige week zaterdag vond de Camini plaats. Ruim 160 mensen pelgrimeerden door Utrecht en omgeving. Het eindpunt was de Jacobikerk, waar een vesper, een maaltijd en een avondprogramma plaatsvonden. Eén van de onderdelen van het avondprogramma was: “Filosoferen met Kierkegaard”. Ds. Willem Jan de Hek en Willem Smit bespraken buiten rond een vuurtje enkele gedachten van deze bijzondere Deense filosoof. Kierkegaard staat bekend om zijn gepassioneerde zoektocht naar wat christen-zijn nu écht is, en de uitdagende manier waarop hij zijn gedachten voor zijn lezers (en ook altijd voor hemzelf) noteert. De gedachten bij deze week komen uit een klein, maar nog altijd heel lezenswaardig boekje: Tot zelfonderzoek – mijn tijdgenoten aanbevolen.

“Wat geef jij, beste lezer, om het Woord van God? Zeg niet direct dat je het zo hoog schat dat je er geen woorden voor vinden kunt. Want een mens kan ook in zo’n hoge toonladder jubelen dat het geluid boven de gehoorgrens valt. Wil jouw bewering iets te betekenen hebben, dan moeten we dus wat afdalen, naar het niveau van gewoon-menselijke verhoudingen. En als jij het Woord Gods toch nog hoger schat: des te beter.

Stel je een minnaar voor die een brief krijgt van zijn geliefde. Ik neem aan dat Gods Woord jou minstens zo dierbaar is als die brief het kan zijn voor die minnaar; en verder dat jij Gods Woord leest en ook meent te moeten lezen zoals die minnaar zijn brief leest. Nu hoor ik je al zeggen: ‘Ja maar de Bijbel is in een vreemde taal geschreven en eigenlijk kunnen alleen geleerden de grondtekst verstaan’. (…) Nu, ik heb niets tegen geleerdheid, integendeel, maar onthoud goed: Als jij Gods Woord geleerd leest, met woordenboeken etcetera, dan lees je Gods Woord niet eens! Zegt de minnaar niet: ‘Dat is geen manier om een brief van je meisje te lezen!?’

Als jij dus een geleerde bent, wees dan voorzichtig, dat je bij al dat geleerde lezen niet vergeet Gods Woord werkelijk te lezen. En als je niet geleerd bent, wees dan beslist niet afgunstig, maar eerder blij, omdat je direct aan het Woord Gods beginnen kunt. Als je bij het lezen een wens of een bevel tegenkomt, begin er dan direct aan. (…) Ook al is het maar één zinnetje in heel de Heilige Schrift, dan moet je dát eerst doen; je mag niet eerst aan tafel gaan zitten totdat je de moeilijke stukken begrepen hebt. God heeft ons Zijn Woord gegeven om er naar te handelen en niet om ons te oefenen in de vertolking van moeilijke passages. (…)

Ik keer nog even terug naar het voorbeeld van de minnaar. [Tijdens het lezen van de liefdesbrief] kwam er een vriend bij hem binnen. Hij werd daar wat geprikkeld en ongeduldig van, maar kon zijn wrevel toch nog inslikken. Want, zo dacht hij, eigenlijk ben ik de brief nog niet aan het lezen; maar als er iemand komen zou, terwijl ik haar brief zit te lezen, zou ik me uiterst geërgerd voelen. Maar dat zal nooit gebeuren, want ik zal nu mijn voorzorgsmaatregelen nemen, ik doe de deur op slot en ben niet thuis. Ik wil alleen zijn met haar brief en door niemand worden gestoord en als dat soms niet kan, dan wacht ik liever met de brief.

Zo gaat het ook met het Woord van God: slechts als je er alleen mee durft te zijn, zul je het Woord van God echt lezen.”