Gedachten bij de week door ds. Wim Vermeulen

Toegegeven, het lijkt klein bier vergeleken met de veiligheidsvraagstukken die op dit moment in het Midden Oosten spelen. Maar toch, op mijn bureau ligt al een paar weken een grote stapel kleine kaartjes. Op die kaartjes aan de ene kant een vraag: ‘Voelt u zich veilig in de kerk?’ Op de andere kant een statement: ‘De kerk is een veilige plek voor iedereen. Wij verbinden ons daarom aan het volgende…’ (en dan volgen er acht uitgangspunten). De kaartjes worden deze zondag na de dienst uitgedeeld. Er zijn ook posters, die hangen op enkele goed zichtbare plekken in de kerk. Niet alleen in de Jacobikerk trouwens, maar in alle kerkgebouwen van de Protestantse Gemeente Utrecht. Waarom?

Omdat we dat zo hebben afgesproken in de algemene kerkenraad (AK), waar het thema ‘veilige kerk’ de afgelopen maanden uitgebreid aan de orde geweest is. En waarom ging het daarover in de AK? Het formele antwoord is: omdat de landelijke kerk ons daartoe verplichtte middels een synodebesluit. Het betere antwoord is: omdat het gewoon goed is om over deze vragen ook in de kerk na te denken, net zoals dat gebeurt op heel veel andere plekken in onze samenleving.

Je kunt natuurlijk zeggen: praten is makkelijk en papier is geduldig. Die gedachte had ik wel even toen ik de discussie in de algemene kerkenraad meemaakte. Zelfs wat innerlijke weerstand, om eerlijk te zijn. Bijvoorbeeld toen de vraag aan de orde kwam of je als ‘vrijwilliger’ (in de kerk een ongelukkig woord, vind ik, maar goed…) een VOG (Verklaring Omtrent het Gedrag) moet aanvragen. ‘Papieren tijger’, schoot er door mijn hoofd. En: ‘In de kerk leven we toch van vergeving en van een tweede (of zoveelste) kans?’ Over die VOG is trouwens nog niet het laatste woord gezegd, dat is nog even afwachten. Het zal, als dat toch verplicht wordt, veel administratief werk opleveren en de vraag zal blijven wat het in positieve zin bijdraagt. Die aarzeling houd ik.

Waar ik geen enkele aarzeling meer over heb, is over de vraag of ‘Veilige kerk’ in zijn algemeenheid een thema zou moeten zijn. Natuurlijk! Als gemeente van Christus zouden we daarin voorop moeten lopen. Waarbij ik aanteken dat veiligheid een werkwoord is. Papier is geduldig, mooie woorden zijn gemakkelijk uit te spreken, maar het komt uiteindelijk op de praktijk aan: het scheppen van een klimaat dat als veilig wordt ervaren. Of om het Bijbels te zeggen: waar leesbare brieven van Christus een goede geur van Hem verspreiden. Kaartjes en posters kunnen daarbij helpen, zij maken duidelijk waar we aanspreekbaar op willen zijn.

Dat is trouwens niet het enige wat we doen. De kerkenraad is op zoek naar twee gemeenteleden die de rol van vertrouwenspersoon op zich willen nemen. Daarover binnenkort meer. Ook op classicaal niveau (lees: de provincie Utrecht) worden vertrouwenspersonen aangesteld. Hopelijk krijgen zij weinig werk, maar denken we met elkaar toch: goed dat ze er zijn.