Gedachten bij de week door ds. Trinette Verhoeven (classispredikant)

In de tempel, als Maria en Jozef hun kind naar Jeruzalem brengen om besneden te worden, komen we twee mensen tegen die geleerd hebben te wachten. Simeon komt door de heilige Geest gedreven naar de tempel. Hanna is daar al dag en nacht, zo’n 84 jaar. Ze hebben een boodschap gehoord die vreemd is en nieuw en niet zomaar zichtbaar. Maar ze hechten geloof aan die boodschap en zijn niet bang hun leven in het teken van die boodschap te stellen. Simeon en Hanna verwachten het heil in de tempel als de plaats waar God woont. Ze worden oud maar ze keren zich niet teleurgesteld af. Ze blijven hopen. En die hoop is niet vergeefs. God spreekt.

Wat kunnen wij van Simeon en Hanna leren? Ik lees een boek, een boek over de kerk in de crisis. Het is van Andrew Root. Root is een Amerikaanse lutheraan die niet al te veel van – ik chargeer – hijgerige vernieuwing van de kerk moet hebben. Hij pleit ervoor dat we leren wachten. En dan bedoelt hij niet dat wij apathisch neerzitten en niets doen. Root meent dat wij in een immanent frame gevangen zitten dat geen ruimte laat voor Gods ingrijpen. Alles hangt in dat frame van ons af: er is geen God. Je kan je tegen dat frame verzetten. Maar Root ziet daar geen heil in. Het immanente frame heeft ook veel gebracht: wetenschap bijvoorbeeld. In plaats van verzet ziet hij de kerk als plaats waar de mogelijkheid van Gods spreken opengehouden wordt. Binnen het frame durven christenen geloven dat God spreekt. Ze geven zich niet zomaar over aan het frame. In plaats van hard werken om de kerk bij de tijd te houden pleit Root voor een wachtende houding die de wereld omarmt maar zich ook niet overlevert aan die wereld. Root leert zich dialectisch verhouden tot de wereld. De wereld is mooi, maar ook: wie niet durft te sterven aan de wereld zal niet leven. Het is de dialectiek die het evangelie leert. Christus stierf, opdat wij zouden leven. In de wereld wordt de kerk zo een plek waar solidariteit nooit ver weg is, waar geluisterd wordt maar ook waar hoop is en nieuw leven.

We gaan het nieuwe jaar in. We spreken over de toekomst van de kerk. Regelmatig kom ik bij gemeenten van wie het water aan de lippen staat. Voor mij zijn Simeon en Hanna lichtende voorbeelden. Zij houden ons volharding voor en geloof dat – hoe vreemd in deze wereld misschien ook – God ook in onze wereld niet ver weg is. Ik hoop op gemeenten die dwars tegen de trend in vindplaatsen van hoop zijn en geloof dat God ook in onze wereld spreekt.

N.a.v. het boek Churches and the Crisis of Decline. A Hopeful, Practical Ecclesiology for a Secular Age van Andrew Root (Baker Publishing Group, 2022).