Gedachten bij de week door ds. Willem Jan de Hek

Deze zomer is er in de Jacobikerk weer een bijzondere expositie te zien. Afgelopen week werd de expo opgebouwd in het Noorderkoor: twaalf illustraties bij twaalf verschillende psalmen, van de hand van illustrator, vormgever, architect en muzikant Jedi Noordegraaf. Voor sommige mensen zijn de psalmen overbekend omdat ze ermee opgroeiden. Maar dat geldt niet voor Noordegraaf. Hij kwam met de psalmen in aanraking via de kloosterretraites die hij jaarlijks onderneemt. “Ik merk dat deze vorm mij een stuk rust in mijn leven geeft, waaruit ik kan leven en werken.”

Noordegraaf begon de beelden die hij bij de psalmen kreeg te tekenen en ontdekte hoe ze een spiegel kunnen zijn voor de menselijke ziel. Inmiddels werkt hij aan een project waarin hij alle 150 psalmen wil gaan verbeelden. De illustrator spreekt graag over ‘Visio Divina’, een visuele variant van Lectio Divina: vanuit de stilte kijken naar een afbeelding en door te reflecteren, te antwoorden en te rusten misschien iets te zien dat boven je eigen individuele ervaring uitstijgt.

Het is een prachtige expositie geworden. En eigenlijk zou je het Noorderkoor de komende tijd minstens twaalf keer moeten bezoeken – om de afbeeldingen één voor één bij je binnen te laten komen en om vervolgens het psalmboek erbij te pakken en de tekst grondig door te lezen. Het psalmboek dat al sinds mensenheugenis een inspiratiebron voor musici, zangers en dus ook illustratoren is. Het psalmboek dat een weergaloze diepgang heeft. Je raakt er niet in uitgelezen en op uitgekeken. Het gaat over angst en hoop, over gebrokenheid en heling, over vertwijfeling en trouw. Over de existentiële levenservaringen die ons begrip te boven gaan. Je zou een wetenschappelijke verhandeling kunnen schrijven over onrecht, maar door het zingen van Psalm 7 voel je dat onrecht inderdaad door merg en been gaat. En je zou je blind kunnen staren op de vraag waarom het de meest onwaarschijnlijke mensen voor de wind gaat, maar door het lezen van Psalm 73 zie je de dingen ineens óók vanuit een radicaal ander perspectief.

“Vertroosten en verstoren.” Dat is de titel die de expositie heeft meegekregen. Omdat de psalmen je kunnen vertroosten als je dat nodig hebt. Maar omdat ze tegelijkertijd ook vaak als een spiegel werken. En ze de dingen soms zomaar in een ander perspectief kunnen zetten. De psalmen leren ons omdenken. In deze zomerperiode willen we in de erediensten waarin ds. Wim Vermeulen of ikzelf voorgaan steeds zo’n vertroostende en/of verstorende psalm centraal stellen. Welkom op zondag in de kerkdienst, of op een doordeweekse dag bij de expositie.