Gedachten bij de week door ds. Wim Vermeulen

Ik moet er elk jaar weer opnieuw aan wennen. Zeven lijdensweken lang leven we toe naar Pasen, met een intense Stille Week als slotakkoord. Dan ís het Pasen en ook dat vieren we uitbundig. Maar dan? Wat gebeurt er daarna? De Amerikaanse predikant Fleming Ruthledge schrijft in een bundel met preken die ik van haar heb, dat ze in de week ná Pasen ook iedere avond een vesperdienst hield in haar gemeente – net zoals in de week vóór Pasen. Een dappere poging om Pasen net zoveel gewicht te geven als Goede Vrijdag. Of dat een experiment was of staande praktijk en hoeveel gemeenten haar daarin hebben gevolgd, vertelt het verhaal niet. Ik denk dat ik het antwoord wel weet.

Ook de bekende Britse theoloog Tom Wright houdt niet op te benadrukken dat er in de kerk iets scheefgegroeid is. Goede Vrijdag krijgt alle nadruk, maar met Pasen weten we eigenlijk geen raad. Tenminste, we beseffen best dat Pasen groots en belangrijk is, we zingen er graag indrukwekkende liederen over, maar lukt het ook om iets van Pasen vast te houden. Anders gezegd: lukt het ook om uit Pasen te leven? Beseffen we wel, vraagt Wright, dat Goede Vrijdag de dag is waarop de revolutie begon? De dag waarop God een ommekeer gaf aan de geschiedenis, die erom vraagt geleefd te worden?

Weer een andere theoloog, de Nederlander Oepke Noordmans, vergelijkt de Westerse kerk met die van het Oosten en concludeert dan dat de kerk van het Oosten het meest bij Pasen leeft, en de kerk van het Westen toch het meest bij Goede Vrijdag. De kerk van het Oosten leeft het meest bij de verlossing, de kerk van het Westen het meest bij de verzoening. Discussies over de verzoening zijn in de kerken van het Westen intens en kunnen leiden tot kerkscheuringen, terwijl men ze in het Oosten vaak niet eens begrijpt.

Ik vind het fascinerend om daarover na te denken. Hoe komt dat? En wat zegt dat? In dit stukje kom ik niet verder dan het opwerpen van de vraag. Voor Noordmans is het duidelijk dat Goede Vrijdag en Pasen niet tegen elkaar uitgespeeld kunnen worden. Hij schrijft: ‘Christus aan het kruis, dat is de verzoening der wereld; Christus’ opstanding uit het graf, dat is de verlossing der wereld. Wie zich ergert aan het ene, doet het ook aan het andere. En wie híer twijfelt, doet het ook ginds. – Bij God is het één werk en één woord.’

De uitdaging van de komende weken is dus dat we het geheim van Pasen net zo intensief om en omkeren als we dat doen met het geheim van het kruis. Misschien hebben we daar de kerk van het Oosten wel bij nodig – ik denk maar even hardop – om zo ‘samen met alle heiligen de lengte en de breedte, de hoogte en de diepte te kunnen begrijpen en de liefde van Christus te kennen, die alle kennis te boven gaat’ (Ef. 3,18-19). Christenen die het voortouw nemen om de tegenstellingen tussen Oost en West te boven te komen… hoe mooi zou dat zijn!