Gedachten bij de week door ds. Willem Jan de Hek

“Het besef dat de mens op weg is zijn eigen natuurlijke milieu op ernstige wijze aan te tasten begint in brede lagen van de bevolking te groeien. Ondoordachte oplossingen veroorzaken elk jaar in vele landen van de wereld lawines en overstromingen.” Je denkt misschien dat deze zinnen afkomstig zijn uit een recent artikel, maar niets is minder waar. Ze verschenen in juni 1970 in het kerkblad van één van de twee wijkgemeenten die vandaag samen de Jacobikerkgemeente vormen. In het wijkblad (onder eindredactie van ds. A. Kool, voor veel gemeenteleden nog steeds een bekende naam) waren twee pagina’s ingeruimd voor een rapport van de toenmalige Nederlands Hervormde Kerk over natuurbehoud en milieubeheer. “Veel mensen gaan of zijn twee weken met vakantie,” schrijft ds. Kool ter inleiding. “Stadsbewoners trekken de natuur in. Dat hebben wij eigenlijk altijd als een vanzelfsprekendheid aanvaard. Buiten is de mooie natuur, die een Christen als Gods schepping mag bewonderen. Maar de laatste tijd worden hier steeds meer vraagtekens bij gezet.”

Het bewuste wijkblad kwam langs tijdens een presentatie op de kerkenraadsvergadering van afgelopen maandag. De presentatie werd gegeven door onze gemeenteleden Hetty Rijksen en Diederik Kats. Vanaf 2014 hebben zij zich intensief beziggehouden met het inventariseren en herordenen van het archief van de Jacobikerk. En dat leverde allerlei interessante stukken op, zoals dit wijkblad over het thema “Mens en Natuur”. Een thema dat vandaag natuurlijk actueler is dan ooit. De kerkenraadsvergadering vond plaats op de tweede dag van de klimaattop in Glasgow. Er is niets nieuws onder de zon, zou je kunnen zeggen met het wijkblad uit 1970 in de hand. En aan de andere kant heeft zo’n archiefstuk ook iets beschamends. We zijn inmiddels 50 jaar verder. En de situatie is alleen maar drastischer en nijpender geworden.

Tijdens de opening van deze zelfde kerkenraadsvergadering was door de diaconie ook al onze aandacht gevraagd voor de klimaattop. We gingen kort met elkaar in gesprek over deze thematiek. Over de urgentie om in te grijpen. Over wat we zouden kunnen of willen doen. En tegelijkertijd ook over onze onmacht. En we zongen met elkaar Psalm 46 vers 1. Eigenlijk was die psalm gekozen vanwege hervormingsdag, maar in het licht van de thematiek die aan de orde was gebracht kwam die psalm ineens heel anders bij me binnen: “God is een toevlucht t’ allen tijde, / die ons uit nacht en dood bevrijdde. / Al zou de aarde ondergaan, / wij zien het zonder vrezen aan. / Al staat geen berg meer vast, al dreigen / de zeeën overhand te krijgen, / laat schuimend al hun golven slaan, / wij zien het zonder vrezen aan.”

Vaak heb ik de beelden uit deze psalm min of meer vanzelfsprekend als een metafoor verstaan. Die schuimende golven en de zee die de overhand dreigt te krijgen – dat laat zich natuurlijk heel goed als beeldtaal begrijpen. Met als boodschap dat God onze toevlucht is; de vaste grond midden in de storm. Maar als ik deze woorden nog eens opnieuw in het licht van het thema “mens en natuur” proef, als ik ze eens heel letterlijk neem, wat heeft deze psalm me dán te zeggen? Ik geef die vraag maar gewoon eens aan jullie door. Laat je gedachten er eens over gaan. En voel je vrij die gedachten met me te delen (). Ik hoor ze graag!