Gedachten bij de week

Het is de laatste week van een onvergetelijk jaar. Ik moest terugdenken aan de nieuwjaarsdienst van 1 januari. We lazen toen een tekst uit het boek Prediker: “Een handvol rust is beter dan beide vuisten vol met zwoegen en najagen van wind.” (Pr. 4,7) Wie had toen kunnen denken dat onze hele samenleving amper drie-en-halve maand later volledig tot stilstand zou komen? Even werd er alleen nog maar gezwoegd in de ziekenhuizen. Verder was het stil op straat, en zaten de meeste mensen noodgedwongen thuis. Nu bedoelt de Prediker met “rust” geen vrijetijd of vakantie. Je moet eerder denken aan het maken van een pas-op-de-plaats. Rust in de zin van: even afstand nemen en je niet mee laten voeren met de waan van de dag. In Spreuken 29 vers 9 lees je bijvoorbeeld dat de rust vér te zoeken is wanneer een wijze man een geschil heeft met een dwaas. Waarom? Omdat die laatste zo lastig afstand kan nemen van de dingen en niet bereid is redelijk na te denken. Hij laat zich leiden door allerlei primaire gevoelens en emoties.

Nu beschrijft de Prediker als geen ander de schier eindeloze herhaling van de dingen. “Alle dingen die geweest zijn, zullen er wéér zijn. Er is nóóit iets nieuws onder de zon.” (Pr. 1,9) Je zou denken dat het jaar 2020 toch wel de uitzondering op die regel is. Maar was het jaar écht zo anders als de voorgaande jaren? Of heeft deze – op zichzelf redelijk unieke – crisis vooral een aantal tendensen in onze samenleving versterkt die allang speelden? Ik las een artikel van Stefan Paas in De Nieuwe Koers van december 2019. Hij kijkt erin terug op een “apocalyptisch jaar vol doem en ondergang”. Even voor de duidelijkheid: dat gaat dus over vórig jaar! Onze samenleving verhardt en polariseert, zegt Paas. En toch eindigt hij zijn reflectie positief. “Het is in deze context dat van ons christenen gevraagd wordt, om ons niet te laten meeslepen in die verlammende polarisatie. Méér dan ooit komt het erop aan om liefdevol van mening te verschillen, afstand te nemen van oorlogsverklaringen, en het onderscheid te zien tussen hoop en optimisme. Méér dan ooit is het zaak te leven vanuit het geloof dat het zin heeft, om een boompje te planten.”

Rust, kalmte, geduld. We hadden het nodig in 2020. En in de jaren daarvoor ook al trouwens. En komend jaar ook. Gelukkig zijn we niet stuurloos. Juist in de christelijke gemeente weten we waar die rust te vinden is. “Komt allen tot mij, en Ik zal jullie rust geven. Want mijn juk is zacht, en mijn last is licht.” (Mt. 11,28-29) Een gezegend nieuwjaar gewenst!

In Christus verbonden,

ds. Willem Jan de Hek