De superlatieven zijn deze dagen niet van de lucht. Dat dit ‘de meest (vul maar in) kerst ooit’ wordt, lijken opvallend veel mensen zeker te weten. Inderdaad, bijzonder wordt het zeker, maar met het woord ‘meest’ moet je altijd oppassen. Je weet niet wat de toekomst nog brengen zal en bovendien zijn er in de loop van de geschiedenis al heel wat meer memorabele kerstfeesten geweest. Kerst 1914 bijvoorbeeld, werd in loopgraven gevierd. Hoe doe je dat, kerst vieren in een loopgraaf? Nu ja, dachten de soldaten, zoveel mogelijk net als thuis. Dus je hakt ergens in een veilige zone en den om en zet hem in de loopgraaf. Je stookt een vuurtje op, gaat er omheen staan, de legerpredikant leest het kerstevangelie en je zingt kerstliederen in het Duits. En dan, tot je eigen verbazing, merk je dat na een poosje van de andere kant ook kerstliederen klinken. In het Engels welteverstaan. Daarna gaat er schoorvoetend een witte vlag omhoog en er kruipt iemand naar de overkant met een chocoladetaart. De taart wordt met gejuich ontvangen en hij komt terug met een fles whisky. En gaandeweg komen er steeds meer uit de loopgraven. Van beide kanten. Er wordt gegeten samen, er worden spullen geruild. Er wordt gevoetbald – werkelijk waar. Er zijn foto’s van voetballende soldaten in het niemandsland tussen de loopgraven. En hoe zou men kerst gevierd hebben tijdens de Spaanse Griepepidemie van 1918? Zouden de kerken toen ook dicht geweest zijn? Zouden de regeringen toen ook het maximaal aantal toegestane gasten thuis streng bewaakt hebben? In ieder geval droeg men wel mondkapjes. Daar zijn de foto’s duidelijk over. Hoe dan ook, beperkingen maken ook creatief en een kwantitatief kleinere kerst hoeft geen kwalitatief mindere kerst te betekenen. Paus Franciscus droomde vorige week hardop van een kerst waarin we, juist doordat er zoveel franje vanaf is, dichter dan ooit bij de kern van het evangelie zouden komen. Daar droom ik met hem van. En ondertussen zijn we in gedachten bij hen die kerst vieren in Kamp Moria, met het gemis van een geliefde als wond in het hart, in een gestrande vrachtwagen langs de weg bij Dover. ‘Midden in de winternacht ging de hemel open’.

In Christus verbonden,

ds. Wim Vermeulen