Gedachten bij de week door ds. Willem Jan de Hek

“Ezekiel saw the wheels, way in the middle of the air. And the big wheel run by Faith, good Lord. And the little wheel run by the Grace of God.” Het zijn drie regels uit een bekende gospelsong, één van de vele artistieke interpretaties van het roepingsvisioen uit Ezechiël dat we afgelopen zondag lazen. Een indrukwekkend visioen. De beelden tuimelen over elkaar heen: van een dreigende onweerswolk tot een vierkoppig wezen en van een vurige troon tot een aantal geweldig grote raderen onder de troon. Wat betekent het allemaal? Johannes Calvijn schreef er dit over: “Als iemand vraagt of dit visioen doorzichtig is, erken ik dat het duister is. En dat ik het nauwelijks begrijpen kan. Maar toch is het niet alleen geoorloofd en nuttig, maar ook noodzakelijk om te onderzoeken wat God hierin voor ons neergezet heeft. We zullen wellicht alleen maar de oppervlakte aanraken van wat God wil zeggen, maar toch is ook dit niet van gering belang.” Reden genoeg om met dit soort Bijbelteksten aan de slag te gaan en te blijven.

Het helpt om zo’n tekst niet alleen te lezen en erover te mediteren, maar om ook eens na te gaan hoe het gedeelte door de eeuwen heen werd geïnterpreteerd, verklaard en toegepast. In tekst – in de vroege kerk en daarna. Maar ook in beeld en in muziek. Neem het lied “Ezekiel saw the wheels”, dat ergens in de 19^e eeuw ontstond tijdens de slavernijperiode in Amerika (beluister het hier). Iemand moet het visioen hebben gelezen en er zó door zijn geraakt dat die er spontaan over begon te zingen. Zomaar tijdens het zware werk op de plantage. En steeds meer werkers zongen mee. Of neem de prachtige verbeelding van het roepingsvisioen door de Amerikaanse schilder Lamar G. Baker. Een gemeentelid attendeerde mij deze week op het schilderij uit 1943 (bekijk het hier), onderdeel van een serie van vijf verbeeldingen van een gospelsong. De inspiratie voor deze serie had de schilder opgedaan tijdens een reis door de zuidelijke staten Mississippi en Louisiana – waar dit soort liederen nog steeds een heel krachtige werking hadden in de verschillende gemeenschappen.

Het raakt me om te zien hoe zo’n oudtestamentisch visioen uit de periode van de ballingschap juíst in een context van concrete slavernij heel scherp wordt verstaan. Waarom? Blijkbaar hebben juist die slaven op de plantages zich herkend in de profeet Ezechiël. Zij wisten als niemand anders wat het betekent om een balling te zijn. Een vreemde, ver van huis en vol met vragen. Maar blijkbaar hebben juist zíj tegelijkertijd ook iets herkend van de hoop en de troost die in dit visioen ligt. Dat blijkt wel uit de tekst van het lied en de verbeelding op het schilderij. Waren ze er ondanks alles van overtuigd dat er één HEER is die boven álle dingen staat. En dat er één Geest is in álle raderen. “Wheels way in the middle of the air. And the big wheel run by Faith, good Lord. And the little wheel run by the Grace of God.”