Gedachten bij de week door ds. Willem Jan de Hek

Op de eerste woensdag na Pinksteren 1173 gebeurde er iets bijzonders in Utrecht. Bijna op de dag af 850 jaar geleden, trok bisschop Godfried van Rhenen blootvoets van de Maartenskerk naar de Jacobskerk. Een grote stoet mensen liep achter hem aan. Op blote voeten van de Dom naar de Jacobi. Onderweg bezochten ze diverse heiligenplaatsen, terwijl een koor van geestelijken de lof van God bezongen en tegelijkertijd hartstochtelijk huilde. Alles in de stoet sprak van berouw en boete. Wat was er gebeurd? Daarover kun je meer lezen in de zogenaamde Egmondse Annalen – een geschiedwerk uit de 12^e eeuw. Ik kreeg een fragment uit deze annalen doorgestuurd van onze kerkmeester Tom Wevers. Dit in verband met het feit dat het dit voorjaar 850 jaar geleden is, dat de Jacobikerk voor het eerst in een publicatie werd genoemd. En wel om een heel opmerkelijke reden.

“In het jaar 1173 was de winter zeer streng en bijna zonder sneeuw. In hetzelfde jaar werd het Lichaam des Heren in twee kerken in de stad Utrecht door diefstal ontvreemd: in de Mariakerk en in de Jacobskerk. Op geen enkele manier kon men achterhalen wie dat had gedaan, hoewel er nauwkeurig onderzoek werd ingesteld, en vurig tot God werd gebeden. Op 10 mei was er plotseling een zeer grote rampzalige overstroming. Alles wat er op de velden stond werd weggevaagd. De burgers wachtten de gebeurtenissen met angst en beven af. Na drie dagen zakten de wateren, doordat de barmhartigheid des Heren zijn hand terughield. Op de Hemelvaartsdag die er direct op volgde sprak abt Hildebrand van het Paulusklooster het volk vermanend toe en spoorde hen aan tot een algemeen vasten en tot het geven van aalmoezen en het vertoon van nederigheid, om de barmhartigheid des Heren met betrekking tot het gebrek aan respect voor het Lichaam der Heren te verzoenen. Hij voorspelde een nog grotere ramp dan de overstroming, als dat niet snel gebeurde. En inderdaad kwam die voorspelling uit. Immers op dezelfde dag, rond vespertijd, belaagde een uitslaande brand de voornoemde Mariakerk en de hele straat waarin zij ligt en verteerde de mooiste huizen geheel en al.”

Komende zondag vieren we het Pinksterfeest. In de Jacobikerk blijkbaar tenminste al voor de 850^e keer. Het is het feest van de uitstorting van de éne Geest over alle vlees. Pinksteren verbindt gelovigen waar ook ter wereld aan elkaar. Welke taal zij ook spreken – de Geest leert hen een gemeenschappelijke spraak. Maar dat geldt evengoed voor de verbinding met hen die ons voorgingen. Met gelovigen uit vroeger eeuwen – en dus ook met hen die ergens in de afgelopen 850 jaar in de Jacobi het feest van Pinksteren hebben gevierd. Misschien is dit ‘jubileum’ een mooie aanleiding om hun verhalen er nog eens bij te pakken. Sporen genoeg van de generaties vóór ons. En eerlijk is eerlijk: soms begrijp ik maar weinig van wat ze te vertellen hebben. Op je blote voeten van de Dom naar de Jacobi… Waarom zou je dat doen? Toch is het Pinksterfeest een uitnodiging om hun verhalen niet zomaar achteloos aan de kant te schuiven. De éne Geest uitgestort over alle vlees. Zodat we elkaar beter gaan verstaan. En vooral steeds dichter bij de kern komen: de éne Christus, waar de éne Geest ons allen brengt.