Gedachten bij de week door ds. Wim Vermeulen

Nog niet zo lang gelden kreeg ik van iemand een boekje in handen. ‘Moet je eens lezen’, zei ze zonder verder commentaar. Het was A smile on the face of God, een boekje van Adrian Plass, bekend van snedig humoristische boekjes als Het gewijde dagboek, De springkussenmethode, en Stressfamilie Robinson. Voor wie ervan houdt vermakelijk leesvoer. Maar dit boekje is anders. Het is in feite een biografie, en verhaalt van het heel gewone en tegelijk heel bijzondere leven van Philip Ilott (1938-2010), in leven Anglicaans priester in het Zuiden van Engeland. Tijdens het werk in zijn eerste gemeente, Ventnor (op het eiland Wight), komt Ilott in aanraking met iets waar hij voorheen geen ervaring mee had: gebedsgenezing. De epilepsie, waar hij al lang mee kampt maar die redelijk onder controle was, wordt in die periode zo ernstig dat het zijn bediening erg in de weg staat. Een monnik die een week op retraite is op het eiland en sterk de indruk heeft dat hij met reden naar dit eiland toegestuurd is, vraagt of hij voor Ilott bidden mag. Dat gebeurt, hoewel Ilott met grote tegenzin toestemt. Als anglo-katholiek (de  ‘high church’ hoek van de Anglicaanse kerk) heeft hij er niets mee. Aanvankelijk is er weinig resultaat. De klachten worden zelfs erger en Philip lijkt in al zijn vooroordelen te worden bevestigd. Na een maand of drie treedt, op een nieuw dieptepunt wat de ziekte betreft, een totaal verrassende omkeer in. En een volgende episode in het verhaal is dat de wonderbaarlijk genezen Philip Ilott zélf de gave van genezing blijkt te hebben. Gedurende een jaar of zeven wordt zijn kerk, St. Alban in Ventnor, de plek waar vele wonderlijke dingen gebeuren.

Behalve het gebeuren op zich, zitten er minstens nog twee andere bijzondere kanten aan dit verhaal. In de eerste plaats dat dit gebeurt in het leven van een voorganger die er theologisch bepaald niet voor stond voorgesorteerd. Ilott leren we kennen als een lieve, verlegen, heel toegewijde maar ook beschadigde en nukkige man. Zijn toewijding zit vooral in zijn trouw aan Christus en zijn liefde voor liturgie en sacrament. Bijzondere manifestaties van de Heilige Geest pasten niet erg in zijn denken, maar dienen zich zó onmiskenbaar aan, dat zijn denken eraan moet worden aangepast. In de tweede plaats blijkt op het eiland Wight lang voor Ilotts komst al een gebedsbeweging gaande te zijn. Christenen uit allerlei verschillende kerken en denominaties bidden al tijden om een opwekking.

Met het komende Pinksterfeest in aantocht houden die twee dingen mij bezig. Aan de ene kant het belang van doorgaand en trouw gebed om de merkbare doorwerking van Gods Geest. Met respect denk ik daarbij aan de gebedsgroep die in de Jacobi actief is en bid ik dat we breed als gemeente trouw zullen zijn in gebed en ons niet door onze scepsis laten inpalmen. (Tussen twee haakjes: bid jij wel eens om een opwekking in Utrecht?) Aan de andere kant vind ik het zo aardig dat de theologie van een dominee door de Heilige Geest gewoon omvergeblazen wordt. A smile on the face of God. En dan denk ik: wat zou de Heilige Geest in mijn theologie en in ons gemeenteleven eigenlijk maar eens omver moeten blazen? Mijn keurigheid misschien? Of mijn verlangen naar rust, reinheid en regelmaat? Of dat deel van ons leven dat zo door scepsis en immanent denken is aangetast dat het eigenlijk helemaal geen rekening meer houdt met God zelf? Onze neiging tot beheersing en planmatig denken? Onze angst om risico’s te lopen? Kom, Schepper Geest, verras ons dit Pinksterfeest, zodat we er vrij zeker van kunnen zijn dat er in de hemel sprake is van a smile on the face of God.