Gedachten bij de week door Tom Wright, ingeleid door ds. Wim Vermeulen

Ik ken eigenlijk niemand die zo uitgebreid schrijft over Pasen als de Engelse theoloog en bisschop Tom Wright. Van hem verscheen in 2021 ‘Op aarde zoals in de hemel – dagelijkse wijsheden voor christenen van nu’. Een door zijn zoon Oliver samengestelde bloemlezing van passages uit de vele (vaak dikke) boeken die Wright schreef. Het boek is te lezen als een dagboek, en loopt – hoe kan het ook anders – van Pasen tot Pasen. Daartussen aandacht voor de andere grote thema’s uit het kerkelijk jaar en belangrijke onderwerpen als macht, gerechtigheid, waarheid en liefde. Want ook dat heeft allemaal met Pasen te maken! Wright schrijft:

‘Laat ik het scherp stellen. In de Bijbel wordt het  verhaal van de wereld zo verteld dat het zijn bestemming, zijn climax, bereikte toen Jezus van Nazaret op paasmorgen uit het graf kwam. In de verlichtingsfilosofie wordt het verhaal van de wereld echter zo verteld dat het zijn bestemming, zijn climax, bereikte met de komst van wetenschappelijk en democratisch modernisme. Deze twee verhalen kunnen niet allebei waar zijn. De wereldgeschiedenis kan niet twee climaxen, twee bestemmingen hebben. Dat is de reden waarom mensen de afgelopen tweehonderd jaar zo minachtend over het verhaal van Jezus’ opstanding hebben gesproken. Natuurlijk was het altijd buitengewoon dat een dode tot een nieuw soort lichamelijk leven werd opgewekt. Maar de reden waarom de eerste christenen dat geloofden, was niet dat ze de natuurwetten niet kenden. Ze geloofden, op basis van het krachtige bewijs van ogen, oren handen én harten, dat de God van de schepping in en binnen de natuurlijke wereld iets had gedaan wat nieuw maar zeer coherent was, toen Hij zijn reeds lang voorgenomen project van vernieuwing van de wereld in gang zette. Het was niet een willekeurig ingrijpen, gewoon maar om Jezus te redden of om Gods almacht te tonen of zoiets. Het draaide om nieuwe schepping!

Maar sinds de achttiende eeuw zeggen mensen dat als je in moderne wetenschap gelooft (…) je dan niet in de opstanding kunt geloven. Er is echter niets moderns aan dit scepticisme. Lucretius, de grootste epicurist uit de oudheid, zou met het idee van opstanding gespot hebben. Zo ook Homerus, Aeschylus, Plato of Plinius. Het gaat erom dat de opstanding, als die had plaatsgevonden, niet alleen de verlichtingsvisie van een in tweeën gedeelde wereld zou ondermijnen (Wright bedoelt een wereldvisie waarin het geestelijke en het stoffelijke twee van elkaar gescheiden werkelijkheden zijn, WV), maar ook de zelfgenoegzame droom van de verlichting dat de wereldgeschiedenis in onze eigen tijd en onze eigen stelsels haar bestemming bereikt. Daarom is de opstanding in de wetenschap niet gezien als het op gang b re3ngen van een nieuwe schepping, maar gewoon als het meest bizarre wonder, daarna als een onmogelijk wonder en vervolgens als een gevaarlijke ideologische claim. Nou en of die gevaarlijk is. Als die waar is, moeten andere ideologieën rekenschap afleggen.’ (uit: Op aarde zoals in de hemel, pp. 20-21. Oorspronkelijke bron: Surprised by scripture, pp. 137-138).