Gedachten bij deze week

Eén van C.S. Lewis’ meest aangrijpende boekjes vind ik ‘De grote scheiding’. Voor wie het niet kent: in dat boekje maakt de hoofdpersoon per bus een visionaire reis van de ‘hel’ naar de ‘hemel’. Wat ik altijd al heel aangrijpend vond is het feit dat de meeste ‘hellebewoners’ níet in de hemel willen blijven, terwijl ze daartoe van harte worden uitgenodigd. Voorwaarde is namelijk dat ze alles opgeven (ook het laatste en meest diep-zittende) dat een leven in Gods nabijheid in de weg staat: trots en egoïsme bijvoorbeeld, maar ook (!) schuldgevoelens en zelfverwijt. En dat willen de meesten niet. Lewis schrijft hierover met zeldzame eerlijkheid en indrukwekkende diepgang. Je snapt meteen waarom bekering menselijkerwijs gesproken iets onmogelijks is.

Eén van andere de dingen die Lewis in dit boekje op onnavolgbare wijze doet, is het spelen met tijd en ruimte. Spelen met de tijd doet hij ook al in de Narniaverhalen. Tijdens een langdurig verblijf in Narnia kan het zijn dat je na terugkomst in dit aardse bestaan merkt dat er helemaal geen tijd verstreken is. Of andersom: een jaar verstreken tijd in onze werkelijkheid, kan een era verstreken tijd in Narnia betekenen. Iets vergelijkbaars gebeurt in ‘De grote scheiding’ met de ruimte. De behoorlijk grote bus waarmee de hellebewoners naar de hemel worden vervoerd, blijkt naar hemelse proporties gemeten een speelgoeddingetje dat zojuist door een minuscuul klein scheurtje in de grond is binnengereden. En dat terwijl de hel zelf astronomisch groot is en zichzelf in ruimtelijke zin voortdurend uitbreidt. En de hel, daar is iets vreemds mee aan de hand. In de hel staan de meeste huizen leeg en wonen de mensen op grote afstand van elkaar. En die afstand neemt alsmaar exponentieel toe. Dat komt omdat de hellebewoners leven van conflicten en het daardoor nauwelijks langer dan een week met elkaar in een zelfde straat uithouden. Een nieuw huis bouwen is gemakkelijk: je hoeft alleen maar aan een nieuw huis te denken en het is er. De afstanden tussen de hellebewoners zijn dientengevolge astronomisch groot.

Ik kan er niks aan doen, maar als ik nadenk over de anderhalvemetersamenleving wil dit beeld maar niet uit m’n gedachten. Geen vuur en folteringen bij Lewis, maar simpelweg alsmaar toenemende afstand. Dat is al genoeg om de hel mee te karakteriseren en Lewis’ beschrijving is voor mij beklemmender dan laten we zeggen een schilderij van Jeroen Bosch. Daarom ben ik ook heel blij met de deze week losgebarsten discussie over de zogenaamde ‘coronawet’ waarin het verplicht houden van afstand wettelijk vastgelegd zou moeten worden op straffe van niet geringe geldboetes. Zo’n wet lijkt me een hels gedrocht. Zijn deze gedachten bij de week daarmee een oproep tot publieke ongehoorzaamheid? Vooralsnog niet. Het is een christelijke deugd de overheid te gehoorzamen (zie bv. Rom. 13) en voor haar te bidden. Maar dat neemt niet weg dat de overheid in haar gangen kritisch gevolgd mag worden. Gelukkig leven we in een land waarin ook parrhèsia (vrijmoedigheid) een deugd is en de overheid niet per definitie ongevoelig is voor signalen uit de samenleving.

Hoe in de Jacobikerk ondertussen om te gaan met de anderhalvemeterkerk? Volgende week zal de kerk weer dagelijks open gaan (zie het bericht elders in de nieuwsbrief) en als openbaar gebouw hebben we ons er voorlopig simpelweg in te schikken. Wie de kerk binnenkomt, op zondag of doordeweeks, zal dus de nodige aanwijzingen tegenkomen. We doen ons best om daarin een toon te kiezen die de kerk waardig is. Ga er ontspannen mee om, wil ik je vragen. Probeer de ander niet als potentieel gevaar te zien, maar net als anders als broeder of zuster. De ander ‘hoger achten dan jezelf’ (Fil. 2,3) betekent nu dat we extra gespitst zijn op waar een ander zich (niet) comfortabel bij voelt. Dat vraagt om fijngevoeligheid. En bedenk dat je in de kerk in de ruimte bent van Hem die zegt: ‘Ik ben met je, tot aan het einde van deze wereld’.

ds. Wim Vermeulen

Eerdere gedachten:

13-06-2020
06-06-2020
30-05-2020
23-05-2020
16-05-2020
09-05-2020
02-05-2020
25-04-2020
18-04-2020
11-04-2020 
04-04-2020
28-03-2020
21-03-2020
14-03-2020