‘De mens is maar een riet, het zwakste in de natuur, maar hij is een denkend riet. Om hem te verpletteren hoeft niet het hele universum naar de wapens te grijpen: wat damp of een waterdruppel is voldoende om hem te doden.’ Deze woorden uit de Pensees van Blaise Pascal schoten me te binnen toen deze week duidelijk werd dat het coronavirus ook het openbare leven in ons land gevoelig is gaan raken. Geen oorlogsmachinerie of ingrijpend natuurgeweld was ervoor nodig, slechts ‘wat damp’ met de woorden van Pascal. De gevolgen zijn niettemin groot en roepen een heleboel gedachten op. Over de kwetsbaarheid van het economische systeem bijvoorbeeld. Over nut en noodzaak van de huidige schaal van wereldhandel en wereldreizen. Over het ideaal van de mens als vrij individu, nu we merken dat we nog altijd met ontelbare onzichtbare draden aan elkaar verbonden blijken te zijn. Voor uitgekristalliseerde gedachten is het nog veel te vroeg, maar de thema’s dringen zich op en een wijs mens negeert ze niet.

Wat staat ons ondertussen te doen? Handelen in wijsheid en nuchterheid. Dat staat wat mij betreft voorop. Om die reden volgen we als Jacobikerk de adviezen en voorschriften die ons van hogerhand gedaan worden gewoon op, ook al zijn de gevolgen behoorlijk ingrijpend. Daarnaast handelen we in geloof. En dat betekent dat we handelen in vertrouwen. Daarvoor bieden de Bijbel en de traditie van de kerk der eeuwen inspiratie te over. Denk aan de christenen in Rome, die bekend stonden om hun zorg voor zieken. Denk aan iemand als dominee Philip Nicolai, die ten tijde dat in Unna (Duitsland) de pest woedde, indrukwekkende liederen van geloofsvertrouwen schreef (Gez. 157 en 262, lees ze er eens op na!). Enige tijd daarvoor bracht Maarten Luther een traktaat uit waarin hij ingaat op de vraag wat je doen moet in tijden van besmettelijke ziektes. Luther veroordeelt niemand, maar besloot zelf ten tijde van een epidemie in Wittenberg bewust op zijn post te blijven en raadt dat iedereen aan die zorg heeft voor een ander – zowel in de intermenselijke als de beroepsmatige sfeer. Interessant is ook wat hij zegt over de overheid en ziekenhuizen: bij gebrek aan ziekenhuizen moeten we verplegers voor elkaar zijn en onze huizen tot ziekenhuizen maken, iets dat Luther zelf ook deed met een beroep op psalm 41.

De corona-epidemie is vooralsnog geen pestepidemie, niet in omvang en niet in ernst. We ondervinden onze beperkingen, zeker, en onze gedachten en gebeden zijn bij hen die door de ziekte zelf getroffen zijn, in het bijzonder als hun leven gevaar loopt. Ook iedereen die beroepshalve betrokken is bij deze crisis (artsen, verplegend personeel, bestuurders, wetenschappers) verdient een plek in ons gebed. Voor wie slechts lichte beperkingen ondervindt, zoals tot nu toe de meesten van ons, opent deze onverwachte en vreemde situatie misschien ook vensters. Vensters op nieuwe gedachten, op vermeende vanzelfsprekendheden, op nieuwe creativiteit, op dimensies van het evangelie, op jezelf, op God. Laten we ook daar met elkaar op gericht zijn.

God van genezing en hoop,
in Jezus zocht U ons op in al onze pijn en angst.
Ontferm U over hen die het nieuwe virus hebben opgelopen.
Ontferm U over iedereen die kwetsbaar is en over wie zich angstig voelt.
Geef dat in deze tijd van wereldwijde bezorgdheid
Uw Heilige Geest het beste in ons naar boven brengt, niet het slechtste.
Sterk wie in deze tijden speciale verantwoordelijkheid dragen:
overheden, artsen, verplegers.
Maak ons meer bewust van onze onderlinge afhankelijkheid van elkaar,
en van de kracht die ontstaat door in U één lichaam te zijn.
Door Jezus Christus onze Heer.
Amen.

Namens de predikanten,

ds. Wim Vermeulen